Arama Sonuçları - Ömer Hayyam

Ömer Hayyam

}} |resim_adı = Omar Khayyam2.JPG |resim_boyutu = |resim_alt = |resim_altyazı = |tam_adı = |diğer_adı = |doğum_adı = |doğum_tarihi = 18 Mayıs 1048 |doğum_yeri = Nişabur, Horasan, Büyük Selçuklu İmparatorluğu |ölüm_tarihi = 4 Aralık 1131 (83 yaşında) |ölüm_yeri = Nişabur, Horasan |ölüm_nedeni = |çağ = İslam'ın Altın Çağı |bölge = Horasan, Büyük Selçuklu İmparatorluğu |din = |okul_gelenek = İslam matematiği, Fars şiiri, Fars felsefesi, Carpe diem |tez = |ilgi_alanları = Matematik, astronomi, İbn-i Sinacılık, şiir |meslek = |önemli_fikirleri = |etkilendikleri = İbn-i Sina, Hârizmî, Öklid, Pergeli Apollonios |etkiledikleri = Nasîrüddin Tûsî, Hazinî, Nizamî-i Aruzî, Hâfız-ı Şirâzî, Sâdık Hidâyet, André Gide, John Wallis, Giovanni Girolamo Saccheri, Edward FitzGerald, Maurice Bouchor, Henri Cazalis, Jean Chapelain, Amin Maalouf |imza = |imza_alt = |internet_sitesi = }} '''Gıyaseddin Ebu'l-Feth Ömer ibni İbrahim Nişaburi (18 Mayıs 1048 – 4 Aralık 1131), yaygın olarak bilinen ismiyle Ömer Hayyam''' (Farsça: عمر خیّام), Fars polimat, matematikçi, astronom, tarihçi, filozof ve şairdi. Selçuklu İmparatorluğu'nun ilk başkenti olan Nişabur'da doğdu. Bir bilgin olarak, Birinci Haçlı Seferi sırasında Selçuklu hanedanının yönetimiyle çağdaştı.

Bir matematikçi olarak, en çok koniklerin kesişimiyle geometrik çözümler sağladığı kübik denklemlerin sınıflandırılması ve çözümü konusundaki çalışmalarıyla tanınmıştır. Hayyam ayrıca paralel aksiyomun anlaşılmasına katkıda bulunmuştur. Bir gök bilimci olarak, çok hassas 33 yıllık enterkalasyon döngüsüne sahip bir güneş takvimi olan Celali takvimini tasarladı. Bu, yaklaşık bin yıl sonra, hâlâ kullanımda olan Pers takviminin temelini oluşturdu. İran'da 1079 yılında, bir yılın uzunluğunun 365.24219858156 gün olarak ölçüldüğünü duyurdu. Bir kişinin ömrü boyunca bir yılın uzunluğunun altıncı ondalık basamakta değiştiği düşünüldüğünde, bu son derece doğrudur. Karşılaştırma olarak 19. yüzyılın sonunda bir yılın uzunluğu 365.242196 gün iken, bugün 365.242190 gündür.

Bir şair olarak, rubaileriyle tanınmıştır. Rubailerin sayısının Rubaiyat'ının istinsah tarihlerine göre günümüze yaklaştıkça arttığı görülmekte ve birçoğunun zamanla ona izafe edilen başka şairlerin şiirleri olduğu anlaşılmaktadır. Kendi özgün üslubunu yansıtan rubailerin sayısı 100 civarındadır.

XIX. yüzyıldan itibaren Türkiye'de Hayyam'ın rubailerine olan ilginin artmasıyla birlikte Hayyam'ın şiirleri üzerine birçok yazı yazılmış ve rubailerin birçok tercümesi yapılmıştır. Rubailerin bilinen en eski Türkçe çevirisi Muallim Feyzi'ye aittir. Onun bazı rubailerin düz yazı tercümelerinin yanı sıra Hayyam hakkındaki makalelerini de kapsayan Hayyam adlı çalışması önce Tercüman-ı Hakikat’in 1885-1886 yıllarındaki sayılarında yayımlanmış, ardından kitap haline getirilmiştir (İstanbul 1303). Yukarıdaki bilgiler Wikipedia'dan alınmıştır