Loading…
Azerbaycan'da doğal gaz tüketiminin yapay zeka yöntemleri ile analizi ve tahmini/
Dünyada doğal gaz rezerv ve üretim alanlarının Orta Asya-Hazar ve Ortadoğu gibi belirli bölgelerde yoğunlaşması, doğal gazın ekonomik ve siyasi bir araç haline gelmesine neden olmuştur. Büyüyen enerji piyasasında bazı ülkeler doğal gaz ithalatı yaparken bazıları da ihracat yapmaktadır. Azerbaycan, e...
| Main Author: | |
|---|---|
| Corporate Authors: | , |
| Other Authors: | |
| Format: | Thesis |
| Language: | Turkish |
| Subjects: |
| Summary: | Dünyada doğal gaz rezerv ve üretim alanlarının Orta Asya-Hazar ve Ortadoğu gibi belirli bölgelerde yoğunlaşması, doğal gazın ekonomik ve siyasi bir araç haline gelmesine neden olmuştur. Büyüyen enerji piyasasında bazı ülkeler doğal gaz ithalatı yaparken bazıları da ihracat yapmaktadır. Azerbaycan, enerji sektöründe hızla büyüyen ülkelerden biridir ve özellikle Kafkas bölgesinde belirgin bir etkiye sahiptir. Azerbaycan, son yıllarda petrol ve doğal gaz gibi büyük enerji kaynaklarını özellikle Türkiye Cumhuriyeti dahil birçok ülkeye ihraç etmektedir. Doğal gaz, bu kaynaklar arasında önemli bir yer tutmaktadır. Dünya genelinde doğal gaz tüketimi artarken günlük doğal gaz üretimi miktarının optimum düzeyde zamanlaması önem arz etmektedir. Optimum doğal gaz tüketiminin de belirlenmesi için çeşitli yöntemler kullanılmaktadır. Bu yöntemler arasında yapay zeka algoritmalarını kullanan modellerin, enerji tüketiminin tahmin edilmesi konusu da dahil olmak üzere birçok problemin çözümünde olumlu katkılar sağladığı bilinmektedir. Bu çalışmada, Azerbaycan'ın doğal gaz tüketiminin yapay zeka algoritmaları ile tahmin edilmesi amaçlanmıştır. Bunun için, 1995-2022 yıllarındaki aylık doğal gaz tüketim verileri Azerbaycan İstatistik Komitesi'nden alınarak Otoregresif Hareketli Ortalamalar (Autoregressive Integrated Moving Average-ARIMA), Uzun-Kısa Süreli Bellek (Long Short Term Memory, LSTM) ve Meta şirketinin geliştirdiği Prophet modelleri kullanılarak doğal gaz tüketimi tahmin edilmiştir. Bu modellerden elde edilen sonuçlara göre ARIMA modeli ile daha düşük tahmin hataları elde edilmiştir. LSTM modelinde ise diğer modellere göre daha yüksek hata değerleri elde edilmiştir. ARIMA modeline göre 9 aylık, Prophet modeline göre ise 72 aylık doğal gaz tüketimi tahmin edilmiştir. Çalışmadan elde edilen sonuçlara göre 2028 yılında Azerbaycan'ın doğal gaz tüketimi miktarında %17-%20'lik artış olacağı öngörülmektedir. Çalışma, doğru tahmin modelleri kullanarak gelecekteki doğal gaz tüketimini öngörmesi, enerji politikalarının planlanması ve kaynak yönetimi için önemli bir rehber olacaktır. Ayrıca, farklı tahmin modellerinin performansının karşılaştırılması, daha isabetli ve güvenilir tahminler yapılmasına olanak tanıyarak, enerji arz-talep dengesi ve enerji güvenliği konularında stratejik kararlar alınmasına katkı sağlayacaktır. Bu analizler, özellikle doğal gaz arzının yetersiz kalabileceği dönemlerde önleyici tedbirler alınmasına yardımcı olabilir. |
|---|---|
| Physical Description: | 48 sayfa ; 30 cm |
| Bibliography: | Kaynakça : 35-37 sayfa |