Loading…
Marmara Denizi'nde denizcilik taşımacılığı kaynaklı kirliliğin müsilaj oluşumuna etkisi /
Son yıllarda Marmara ve Kuzey Ege bölgelerinde ortaya çıkan ve deniz ekosistemini ciddi anlamda tehdit eden müsilaj, farklı mikroorganizmalar tarafından birden fazla dış etkenin bir araya gelmesi neticesinde ortaya çıkmıştır. Marmara Denizi'nin yapısal özellikleri, iklim değişikliği, deniz ekos...
| Main Author: | |
|---|---|
| Corporate Authors: | , |
| Other Authors: | |
| Format: | Thesis |
| Language: | Turkish |
| Subjects: | |
| Online Access: | Full-text access |
| Summary: | Son yıllarda Marmara ve Kuzey Ege bölgelerinde ortaya çıkan ve deniz ekosistemini ciddi anlamda tehdit eden müsilaj, farklı mikroorganizmalar tarafından birden fazla dış etkenin bir araya gelmesi neticesinde ortaya çıkmıştır. Marmara Denizi'nin yapısal özellikleri, iklim değişikliği, deniz ekosistemindeki besin zincirinde bozulma ile denize, karasal ve deniz içerisindeki faaliyetlerden kaynaklanan kirlilik girişi etkenlerinin müsilaja neden olduğu düşünülmektedir. Bu etkenlerden, iklim değişikliği ve Marmara Denizi'nin yapısal özellikleri müsilajın engellenmesinde ilk etapta müdahale edilemeyecek etkenlerdendir. Besin zincirindeki bozulmaya neden olan aşırı ve yanlış avlanma (trolle avlanma v.b.) ve denizlere karışan besin elementlerinde artışa neden olan karasal ve denizlerdeki faaliyetlerden gelen kirlilik engellenebilir ve müsilajın oluşmasında etkili olabilecek faktörlerdendir. Denizlere karışan besin elementlerinde artışa neden olan karasal kaynaklı kirleticiler; noktasal ve yayılı kirletici kaynaklar olarak ikiye ayrılmaktadır. Noktasal kirletici kaynaklar; arıtılmamış veya yeterli düzeyde arıtılmamış kentsel ve endüstriyel atıksular, yayılı kirletici kaynaklarda genel olarak tarımsal faaliyetlerden kaynaklanmaktadır. Denizlerdeki faaliyetler hususunda, deniz ticareti amaçlı kullanılan gemilerden kaynaklanan kirleticiler, önemli bir unsurdur. Deniz ticareti rotaları dikkate alındığında Türkiye'nin de jeopolitik konumu sebebiyle ana güzergâh olarak yer aldığı, Marmara Denizi'ni de içeren hattın oldukça yoğun olarak kullanıldığı ve bu trafik nedeniyle gemilerden kaynaklanan kirliliğin göz ardı edilmemesi gerekmektedir. Deniz taşımacılığından kaynaklanan kirletici faaliyetler; gemi sintinelerinin yani makine altlarında biriken petrol türevleri ile kirlenmiş suların denize uygun olmayan şekilde tahliyesi, balast operasyonlarında kullanılan suların tahliyesi, evsel atıksuların deşarjı, gemilerin makine soğutma sularının denize boşaltılması, petrol ve yağla kirletilmiş ambar ve tank yıkama sularının denize uygunsuz tahliyesi, katı atıkların uygunsuz bertarafı olarak sıralanabilir. Bunlardan, balast sularının hacimsel olarak çok fazla olması, dünyanın en ucundan farklı noktalara, kirletici, istilacı türler, zararlı mikroorganizmalar taşıma riskinden dolayı özellikle incelenmelidir. Sintine sularının, alıcı ortama arıtılmaksızın verilmesinin yasak olmasına rağmen, oldukça yoğun kirletici konsantrasyonlara sahip olması nedeniyle kirlilik yükü açısından değerlendirilmesi gerekmektedir. Bu çalışma kapsamında sintine ve balast suları ile taşınan kirleticiler ve müsilaja neden olduğu bilinen fitoplankton ve bakterilerin, Marmara'da ortaya çıkan müsilajın oluşumunda etkili olup olamayacağını araştırılmıştır. Marmara Denizi'nin en önemli limanlarından Gemlik Limanı'na, farklı rotalardan gelen gemilerden alınan sintine ve balast sularında, genel fiziko kimyasal kirletici parametreler (KOİ, N, P, ağır metaller) ve algal ve bakteriyel popülasyon miktarlarının taksonomik ve metagenomik çalışmalarla belirlenerek, Marmara Denizi'ne deniz taşımacılığı kaynaklı ne kadar kirletici geldiği araştırılarak, bu kirletici ve gelen canlı organizmaların müsilaj oluşumuna etkisi ortaya konulmuştur. Çalışma başlangıcında yapılan veri toplama çalışmaları neticesinde, Marmara Denizi'ndeki limanlara yanaşan gemilerin oluşturduğu ana güzergâhlar belirlenerek, bu güzergâhlardan Gemlik Limanı'na yanaşan, anlamlı sayıda belirlenerek gemilerden xv alındı, sintine ve balast sularının fizikokimyasal kirletici ve mikrobiyolojik karakterizasyonları gerçekleştirildi. Fizikokimyasal kirleticiler ve su miktarlarından faydalanarak kirletici yük hesapları yapılarak, Marmara deniz havzasına gelen karasal kirletici yüklerle kıyaslamaları yapıldı. Mikrobiyolojik karakterizasyon çalışmalarında, sintine ve balast sularında taksonomik çalışmalarla, sulardaki alg türlerinin tespiti yapıldı. Sintine ve balast suları ile Marmara'ya taşınan fitoplanktonun (mikroalglerin) sayısı ve çeşitliliği taksonomik çalışmalarla belirlendi. Ayrıca, hedefli metagenomik çalışma ile balast ve sintine sularındaki bakteri, arke ve fitoplanktonu da içeren ökaryotik mikroorganizma çeşitliliği ortaya konuldu. Bu çalışma ile Marmara Denizi'ndeki gemi taşımacılığının müsilaj oluşumuna etkisi kapsamlı olarak değerlendirilmiştir |
|---|---|
| Physical Description: | 88 sayfa ; 30 sayfa |
| Bibliography: | Kaynakça : 72-77 sayfa |