Loading…

Doğu Akdeniz Bölgesi Meşe Taksonları (Quercus spp.)'nın Cynipidae Faunası ve İlişkili Böcek Türlerinin Belirlenmesi/

Galler parazitik bir organizmanın (böcek, bakteri, fungus) neslinin devamı için beslenme, barınma ve koruma maksatlı bir bitkide hücre sayısı (hyperlasie) ve boyutunda (hypertrophye) artışa neden olan atipik bitki büyümeleridir. Böcekler gale neden olan en yaygın organizmaların başında gelir. Böcekl...

Full description

Bibliographic Details
Main Author: Aytar, Fatih
Corporate Authors: Bursa Teknik Üniversitesi Orman Mühendisliği Ana Bilim Dalı, Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
Other Authors: Sarıkaya, Oğuzhan (tez danışmanı)
Format: Thesis
Language:Turkish
Subjects:
Description
Summary:Galler parazitik bir organizmanın (böcek, bakteri, fungus) neslinin devamı için beslenme, barınma ve koruma maksatlı bir bitkide hücre sayısı (hyperlasie) ve boyutunda (hypertrophye) artışa neden olan atipik bitki büyümeleridir. Böcekler gale neden olan en yaygın organizmaların başında gelir. Böcekler içerisinde 6 takıma mensup 52 farklı familya üyesi bitkilerde gal oluşumuna neden olur. Böcek grubu içerisinde tür sayısı bakımından gal sineklerinden (Diptera:Cecidomyiidae) sonra gal oluşturan en zengin ikinci grubu Cynipidae (Hymenoptera) familya üyeleri oluşturur. Cynipidae familyasında Cynipini tribusu üyeleri Fagaceae (Quercus, Castanea, Castanopsis, Chrysolepis, Lithocarpus ve Notholithocarpus) türlerinde gal oluştururken aynı familyanın Ceroptresini ve Synergini (Synophrus türü hariç) tribus üyelerei Cynipini tribus üyelerinin oluşturduğu gallerde yerleşimci (inquiline) meşe gal arısı olarak ürerler. Ayrıca bazı Coleoptera, Diptera, Lepidoptera gibi yerleşimci böcek türleri ile Chalcidoidea üstfamilya üyesi parazitoid türler gali üreme materyali olarak kullanır. Bu gruplarla birlikte mikroorganizma ve diğer canlılarla birlikte meydana gelen komleks yapı meşe gal arısı ve onun komünitesini oluşturur. Bu çalışmada Türkiye'nin Doğu Akdeniz Bölgesinde doğal olarak yetişen 11 farklı Quercus taksonu üzerinde gal yapan Cynipini tribus üyesi meşe gal arısı ile ilişkili olan yerleşimci, parazitoid ve ziyaret eden böcek komünitesi araştırılmıştır. Araştırma 2019-2024 yılları arasında Türkiye'nin Akdeniz Coğrafi Bölgesi'nin Adana Bölümünü oluşturan Doğu Akdeniz Bölgesi ile (Adana, Hatay, Kahramanmaraş, Mersin ve Osmaniye) yakın çevresinde (Gaziantep, Kilis ve Karaman-sadece Ermenek ilçesi ve Niğde) doğal Quercus (meşe) alanlarında yürütülmüştür. Araştırma alanında toplam 237 farklı noktada örnek toplanmıştır. Örnekler laboratuvarda saflaştırıldıktan sonra uygun büyüklükte kaplarda kültüre alınmıştır. Örnekler her 15 günde bir kontrol edilmiştir. Elde edilen hymenopter örnekler %70'lik alkol bulunan cryo tüplere aktarılmış, Coleoptera ve Lepidoptera örnekler tekniğine uygun prepara edilerek daimî koleksiyon haline getirilmiştir. Örneklerin ön tanısı literatüre göre tarafımızca yapılmış sonrasında konu uzmanına teyit ettirilmiştir. Araştırma sonucunda; meşe gal arısına (Hymenoptera: Cynipidae) ait 13 cinse bağlı 67 tür, parazitoid gruba (Hymenoptera) ait 9 cinse bağlı 21 tür, yerleşimci gruba (Hymenoptera ve Lepidoptera) ait 3 cinse bağlı 9 tür ve ziyaret eden gruba (Coleoptera) ait 1 cinse bağlı 1 tür olmak üzere toplam 3 takım mensubu 26 cinse ait 98 tür tespit edilmiştir. Saptanan 67 meşe gal arı arasında Dryocosmus mikoi Türkiye Cynipidae faunası için ilk kayıt olduğu tespit edilmiştir. Bu kayıtla Türkiye Cynipidae faunası 172'den 173'e, meşe gal arısı sayısı da 124'ten 125'e yükselmiştir. Bununla birlikte, parazitoid gruptan 6 Chalcidoidea (Hymenopter) tür; Aulogymnus testaceoviridis (Eulophidae), Sycophila binotata (Eurytomidae), Ormocerus sp. dif. dirigoius (Pteromalidae), Ormyrus destefanii (Ormyridae), Torymus affinis ve T. eglanteriae (Torymidae) Türkiye böcek faunası için ilk kayıt olduğu belirlenmiştir. Böylece bu çalışma kapsamında toplam 7 türün Türkiye böcek faunası için ilk kayıt olduğu ortaya çıkartılmıştır. Belirlenen türlerden Andricus superfetationis, Pammene gallicolana ve Torymus auratus Türkiye'den ikinci kez bu çalışma ile bildirilmiştir. Bunlara ilaveten bugüne kadar dünyada konukçu kaydı bulunmayan Bootanomyia hepdurgunae'nın dünya konukçu listesine Pseudoneuroterus saliens (Kollar, 1857)-sx ilk kez kaydedilmiştir. Ayrıca Andricus truncicola-ag Sycophila flavicollis'in, A. quercusramuli-sx Sycophila iracemae'nın, Chilaspis nitida-sx Sycophila variegate'nın, Synophrus politus Ormyrus destefanii'nin konukçu listesine bu çalışma ile eklenmiştir. Çalışma kapsamında tespit edilen 98 türün 84'ü Doğu Akdeniz Bölgesi'nden ilk kez bu çalışma ile bildirilmektedir. Saptanan türlerden 37'si Akdeniz, 30'u Güneydoğu ve 27 tanesi İç Anadolu Bölgesi cynipid faunası için ilk kayıt olduğu saptanmıştır. Günümüze kadar 18 türle temsil edilen Doğu Akdeniz Cynipidae faunasının yürütülen bu çalışma sonucunda 67 türü Cynipini+Synergini [66 Cynipini+1 Synergini (sadece Synophrus türü)], 5 türü Synergini, 2 türü Ceroptresini ve 5 türü Diplolepidini tribus üyesinden olmak üzere toplam 82 türle temsil edildiği belirlenmiştir. Bunların dışında birçok tür için konukçu kaydı, yeni yayılış bilgisi ve diğer bulgular detaylı olarak verilmiştir.
Physical Description:313 sayfa ; 30 cm
Bibliography:Kaynakça : 281-301 sayfa